NU KEUR TIMBURU
oleh Hena Sumarni, 19 April 2010
Nu ngaran cicing di pakampungan, lain di komplek perumahan maksud teh, teu sirikna padedengkep imah teh. Komo deui cara kuring, nu ukur pagawe leutik, nasib aya dina tungtung curuk batur, boga imah teh ukur sacangkewok. Bru di juru, istrikaeun, bro di panto, beresaneun, ngalayah di tengah imah, PS Kaka urut arulin jeung babaturanana.
Kadang-kadang, hayang hirup teh nurutan "Gayus", tapi tina ladang naon? Pagawean kuring lain di tempat anu ciga kitu. Tapi ningali loba nu asup ka pangberokan, alatan " beunghar ngadadak bari kapoconghok ku nu berwajib " , kuring ngucapkeun alhamdulillah boga gawe cara anu keur dilakonan ayeuna.
Demi alatan padedengkepna paimahan di tempat kuring tea teh , nepi ka ceuk paribasana, heuayna tatangga sabeulah ge kareungeu ka imah kuring teh. Tatangga anu pangdeukeutna jeung imah kuring teh kulawargana Mang Sujami. Garwana Mang Sujami teh Bi Carsih. Anakna aya tilu. Nu cikal Nyi Mae, kakara lulus SMA, nu kadua Jang Sobur, kelas hiji SMP, pantaran Kaka anak kuring. Ari nu bungsu Nyi Mida, umurna kakara lima taun.
Bi Carsih sok dihiras ku kuring mun pareng kateteran jadi "Upik Abu" di imah. Komo lamun geus ditelepon ngadadak ti pagawean mah, teu bisa nyebut dapur can beres, da kitu cenah saur pun biang, resiko jeneng, kudu to'at kana parentah da rumasa nasib urang mah aya dina tungtung curuk batur tea. Saha anu ku kuring dijadikeun paneumbleuhan nuluykeun hanca gawe di imah teh? Jawabanana nya Bi Carsih tea tangtuna.
Pareng hiji waktu, pagawean di imah teh numpuk pisan. Seuseuheun ngahunyud, istrikaeun nungguan, wadah kumbaheun patulayah keneh. Demi nu jadi lantaranana, pagawean anu ngaderehdel teu eureun-eureun, sinambung tuluy-tuluyan. Leuh..Bi Carsih ieu mah bagianana, ceuk kuring dina jero hate. Teu talangke leungeun hideng sorangan mukakeun panto dapur, tuluy kuring ngagentraan Bi Carsih tea.
Ari torojol teh paromanna ngungun alum, bari ngais Nyi Mida nyampeurkeun ka dapur.
" Bibi teh teu damang?", kuring miheulaan nanya.
" Henteu Nyi Imas!" , jawabna bari seuri koneng.
" Yap atuh ngaleueut heula, eta Nyi Mida moal nanaon?", kuring ngareret anak bungsuna.
" Mida mah bade ameng sareng Nanda weh, tapi nyuhunkeun jajan!" Nyi Mida ngartieun da indungna rek baranggawe.
Sanggeus budakna indit, Bi Carsih ngamimitian baranggawe.
" Teu angkat damel Nyi Imas?", manehna nuluykeun ngobrol.
" Puguh Bi, nembe tiasa ngarenghap ieu teh, pere heula dinten ieu mah ah, awak asa ringsek pisan", kuring nembal bari nyiksikan sopeun.
" Bibi teh nuju kesel ka Emangna", cenah ngamimitian ngadongeng saperti biasana. Padahal kuring mah teu tetelepek ti heula.
" Ku naon kitu Bi?", kuring malik nanya.
" Kieu geura ngawitanana teh. Kang Jami teh pan icalan sayur ngurilingan komplek tea Nyai. Tara-tara ti sasari mulang teh bet bari heheotan."
"Leuh..mucekil beubeunangan cigana Bi!", kuring neguh babalagonjangan.
" Lah sanes pisan, Nyai. Bujeng-bujeng!"
" Kunaon atuh?", kuring nyusul tepus.
" Eta pedah disebut akang ku hiji istri di eta komplek, wawartos ka Bibi!" ceuk Bi Carsih bari semu-semu rambisak.
" Memangna teu kenging Bi, teu kenging aya nu nyebat akang ka Mang Jami?" kuring nanya bari nahan piseurieun.
" Nya da ti jaman bobogohan ge ngan Bibi wungkul nu meunang nyebut akang ka manehna teh, awewe sejen mah teu meunang. Sareng deui, salila ieu teh, ukur pada nyarebut emang kapan ka Kang Jami teh. Bibi teh kapengpeongan pisan ku Kang Sujami teh. Nepi ka kagegeringan waktu ku Kang Jami Bibi diputuskeun oge. Nya ahirna ku lantaran Bibina gering, Kang Jami balik deui ka Bibi, nepi ka nikahna tur boga budak satilu-tilu ciga ayeuna", Bi Carsih ngabudalkeun eusi hatena.
" Bi, saha eta istri teh, kenging abdi terang?", kuring neuteup ka manehna.
" Pembantu di eta komplek saurna mah Nyi Imas!", Bi Carsih malik neuteup.
" Bibi, simpen heula padamelanana. Yu, calik heula di dieu", ku kuring dituyun ka patengahan.
" Bi, caritana Bibi teh keur timburuan?", kuring imut,neuteup manehna.
Bi Carsih unggeuk bari tuluy tungkul.
" Bi, kedahna Bibi teh atoh. Mang Jami wawartos ka Bbi aya nu nyebat akang, tandana Mang Jami teh jujur. Eta sesebutan teh keur tanda ngahormat, ngahargaan. Nya dinten eta kaparengkeun aya nu nyebut akang ka Mang Jami, anu salami ieu ukur disarebat emang. Mang Jami ngarasa "tersanjung" panginten, ngarasa dihormat ku meunang sebutan saperti kitu. Saha anu teu hoyong dihormat jeung dihargaan ku batur sok sanajan diri urang ukur pangkat rahayat leutik. Taya maksad sanes Mang Jami mah, wawartos ka Bibi sapertos kitu teh ku ngaraos atoh rupina. Abdi ge kitu Bi, di padamelan teh, ka rerencangan pameget nu saluhureun mah sok nyebat akang. Ka rerencangan istri saluhureun oge nyebat teh ceuceu. Eta sesebutan teh taya maksud sejen lian ti pikeun tanda silihhargaan utamana ti nu umurna sahandapeun ka jalma anu umurna saluhureun. Pun lanceuk ge uningaeun, abdi sok nyebut akang ka rerencangan pameget di padamelan teh. Malahan mah, pami nampi telepon, sok sanaos aya gigireun anjeuna, tara sok asa-asa, akang we nyebut ka nu nuju nelepon teh, saupami eta ti rerencangan sapadamelan. Da anjeuna ge tangtos uningaeun kitu umumna nyebat ka jalma lalaki saluhureun mah. Kitu umumna tradisi nu lumaku dina budaya urang mah."
" Da anjeuna oge kitu saurna di padamelanana teh, disarebut akang di kantorna ku nu ngarora teh, Kang Dindin cenah. Wawartos pun lanceuk oge ka abdi. Kahartos Bi?", kuring nyekelan taktakna.
" Sanes tanda ayana hubungan husus ukung-akang ka salaki batur teh Nyi Imas? ", Bi Carsih malik nanya.
" Sanes hartosna kitu Bibi. Komo deui pan caroge Bibi mah selebritis, ibu-ibu sakomplek mah arapaleun sadayana ka Mang Jami teh. Unggal enjing padangantos, padangariung-riung, kedahna Bibi atoh!", kuring neuteup deui.
" Pami teu kitu dagangan Emangna moal pajeng nya Nyi Imas!", Bi Carsih mimiti berag.
" Ya iyalah masa ya iya dong!", kuring duaan saleuseurian.
Tetela, kakara engeuh kuring ge, aya di antarana, awewe teh nu ciga Bi Carsih. Kanyaahna, kacintana ka nu jadi salaki ngagugunung nepi ka masalah ngabasakeun "akang" oge bisa ngadatangkeun pacogregan dina rumah tanggana. Sedengkeun, pikeun kuring eta sesebutan "akang" teh geus ngadarah daging ti keur jaman sakola menengah keneh. Ka unggal lanceuk kelas di sakola kuring harita, dikudukeun nyebut akang, ka lanceuk kelas lalaki jeung teteh ka lanceuk kelas nu awewe. Ahirna nerap nepi ka kahirupan kuring ayeuna. Di pagawean, kuring nyebut sababaraha urang babaturan lalaki anu umurna saluhureun teh ku sebutan akang, Kang Ustad, Kang Maman, Kang Iyos, Kang Benny, jeung saterusna.
Tungtungna, boa aya di lingkungan kuring ge anu kabeneran sarua jeung Bi Carsih, lamun ieu mah, mudah-mudahan teu aya. Teu ridoeun salakina disebut akang ku awewe sejen bari taya hubungan kakulawargaan.
Kumaha atuh nya saena?
Kadang-kadang, hayang hirup teh nurutan "Gayus", tapi tina ladang naon? Pagawean kuring lain di tempat anu ciga kitu. Tapi ningali loba nu asup ka pangberokan, alatan " beunghar ngadadak bari kapoconghok ku nu berwajib " , kuring ngucapkeun alhamdulillah boga gawe cara anu keur dilakonan ayeuna.
Demi alatan padedengkepna paimahan di tempat kuring tea teh , nepi ka ceuk paribasana, heuayna tatangga sabeulah ge kareungeu ka imah kuring teh. Tatangga anu pangdeukeutna jeung imah kuring teh kulawargana Mang Sujami. Garwana Mang Sujami teh Bi Carsih. Anakna aya tilu. Nu cikal Nyi Mae, kakara lulus SMA, nu kadua Jang Sobur, kelas hiji SMP, pantaran Kaka anak kuring. Ari nu bungsu Nyi Mida, umurna kakara lima taun.
Bi Carsih sok dihiras ku kuring mun pareng kateteran jadi "Upik Abu" di imah. Komo lamun geus ditelepon ngadadak ti pagawean mah, teu bisa nyebut dapur can beres, da kitu cenah saur pun biang, resiko jeneng, kudu to'at kana parentah da rumasa nasib urang mah aya dina tungtung curuk batur tea. Saha anu ku kuring dijadikeun paneumbleuhan nuluykeun hanca gawe di imah teh? Jawabanana nya Bi Carsih tea tangtuna.
Pareng hiji waktu, pagawean di imah teh numpuk pisan. Seuseuheun ngahunyud, istrikaeun nungguan, wadah kumbaheun patulayah keneh. Demi nu jadi lantaranana, pagawean anu ngaderehdel teu eureun-eureun, sinambung tuluy-tuluyan. Leuh..Bi Carsih ieu mah bagianana, ceuk kuring dina jero hate. Teu talangke leungeun hideng sorangan mukakeun panto dapur, tuluy kuring ngagentraan Bi Carsih tea.
Ari torojol teh paromanna ngungun alum, bari ngais Nyi Mida nyampeurkeun ka dapur.
" Bibi teh teu damang?", kuring miheulaan nanya.
" Henteu Nyi Imas!" , jawabna bari seuri koneng.
" Yap atuh ngaleueut heula, eta Nyi Mida moal nanaon?", kuring ngareret anak bungsuna.
" Mida mah bade ameng sareng Nanda weh, tapi nyuhunkeun jajan!" Nyi Mida ngartieun da indungna rek baranggawe.
Sanggeus budakna indit, Bi Carsih ngamimitian baranggawe.
" Teu angkat damel Nyi Imas?", manehna nuluykeun ngobrol.
" Puguh Bi, nembe tiasa ngarenghap ieu teh, pere heula dinten ieu mah ah, awak asa ringsek pisan", kuring nembal bari nyiksikan sopeun.
" Bibi teh nuju kesel ka Emangna", cenah ngamimitian ngadongeng saperti biasana. Padahal kuring mah teu tetelepek ti heula.
" Ku naon kitu Bi?", kuring malik nanya.
" Kieu geura ngawitanana teh. Kang Jami teh pan icalan sayur ngurilingan komplek tea Nyai. Tara-tara ti sasari mulang teh bet bari heheotan."
"Leuh..mucekil beubeunangan cigana Bi!", kuring neguh babalagonjangan.
" Lah sanes pisan, Nyai. Bujeng-bujeng!"
" Kunaon atuh?", kuring nyusul tepus.
" Eta pedah disebut akang ku hiji istri di eta komplek, wawartos ka Bibi!" ceuk Bi Carsih bari semu-semu rambisak.
" Memangna teu kenging Bi, teu kenging aya nu nyebat akang ka Mang Jami?" kuring nanya bari nahan piseurieun.
" Nya da ti jaman bobogohan ge ngan Bibi wungkul nu meunang nyebut akang ka manehna teh, awewe sejen mah teu meunang. Sareng deui, salila ieu teh, ukur pada nyarebut emang kapan ka Kang Jami teh. Bibi teh kapengpeongan pisan ku Kang Sujami teh. Nepi ka kagegeringan waktu ku Kang Jami Bibi diputuskeun oge. Nya ahirna ku lantaran Bibina gering, Kang Jami balik deui ka Bibi, nepi ka nikahna tur boga budak satilu-tilu ciga ayeuna", Bi Carsih ngabudalkeun eusi hatena.
" Bi, saha eta istri teh, kenging abdi terang?", kuring neuteup ka manehna.
" Pembantu di eta komplek saurna mah Nyi Imas!", Bi Carsih malik neuteup.
" Bibi, simpen heula padamelanana. Yu, calik heula di dieu", ku kuring dituyun ka patengahan.
" Bi, caritana Bibi teh keur timburuan?", kuring imut,neuteup manehna.
Bi Carsih unggeuk bari tuluy tungkul.
" Bi, kedahna Bibi teh atoh. Mang Jami wawartos ka Bbi aya nu nyebat akang, tandana Mang Jami teh jujur. Eta sesebutan teh keur tanda ngahormat, ngahargaan. Nya dinten eta kaparengkeun aya nu nyebut akang ka Mang Jami, anu salami ieu ukur disarebat emang. Mang Jami ngarasa "tersanjung" panginten, ngarasa dihormat ku meunang sebutan saperti kitu. Saha anu teu hoyong dihormat jeung dihargaan ku batur sok sanajan diri urang ukur pangkat rahayat leutik. Taya maksad sanes Mang Jami mah, wawartos ka Bibi sapertos kitu teh ku ngaraos atoh rupina. Abdi ge kitu Bi, di padamelan teh, ka rerencangan pameget nu saluhureun mah sok nyebat akang. Ka rerencangan istri saluhureun oge nyebat teh ceuceu. Eta sesebutan teh taya maksud sejen lian ti pikeun tanda silihhargaan utamana ti nu umurna sahandapeun ka jalma anu umurna saluhureun. Pun lanceuk ge uningaeun, abdi sok nyebut akang ka rerencangan pameget di padamelan teh. Malahan mah, pami nampi telepon, sok sanaos aya gigireun anjeuna, tara sok asa-asa, akang we nyebut ka nu nuju nelepon teh, saupami eta ti rerencangan sapadamelan. Da anjeuna ge tangtos uningaeun kitu umumna nyebat ka jalma lalaki saluhureun mah. Kitu umumna tradisi nu lumaku dina budaya urang mah."
" Da anjeuna oge kitu saurna di padamelanana teh, disarebut akang di kantorna ku nu ngarora teh, Kang Dindin cenah. Wawartos pun lanceuk oge ka abdi. Kahartos Bi?", kuring nyekelan taktakna.
" Sanes tanda ayana hubungan husus ukung-akang ka salaki batur teh Nyi Imas? ", Bi Carsih malik nanya.
" Sanes hartosna kitu Bibi. Komo deui pan caroge Bibi mah selebritis, ibu-ibu sakomplek mah arapaleun sadayana ka Mang Jami teh. Unggal enjing padangantos, padangariung-riung, kedahna Bibi atoh!", kuring neuteup deui.
" Pami teu kitu dagangan Emangna moal pajeng nya Nyi Imas!", Bi Carsih mimiti berag.
" Ya iyalah masa ya iya dong!", kuring duaan saleuseurian.
Tetela, kakara engeuh kuring ge, aya di antarana, awewe teh nu ciga Bi Carsih. Kanyaahna, kacintana ka nu jadi salaki ngagugunung nepi ka masalah ngabasakeun "akang" oge bisa ngadatangkeun pacogregan dina rumah tanggana. Sedengkeun, pikeun kuring eta sesebutan "akang" teh geus ngadarah daging ti keur jaman sakola menengah keneh. Ka unggal lanceuk kelas di sakola kuring harita, dikudukeun nyebut akang, ka lanceuk kelas lalaki jeung teteh ka lanceuk kelas nu awewe. Ahirna nerap nepi ka kahirupan kuring ayeuna. Di pagawean, kuring nyebut sababaraha urang babaturan lalaki anu umurna saluhureun teh ku sebutan akang, Kang Ustad, Kang Maman, Kang Iyos, Kang Benny, jeung saterusna.
Tungtungna, boa aya di lingkungan kuring ge anu kabeneran sarua jeung Bi Carsih, lamun ieu mah, mudah-mudahan teu aya. Teu ridoeun salakina disebut akang ku awewe sejen bari taya hubungan kakulawargaan.
Kumaha atuh nya saena?
Tidak ada komentar:
Posting Komentar